MORAS TUMOR
1. HISTORIA MORAS TUMOR
Ita haree
hanesa”Sindrome Turette”,ne’ebé hanesan moras ne’ebe mosu tanba movimentu
ne’ebe la’o ba oin no hanoin hetan liafuan sira ne’ebe bolu nu’udar tiku.Ne’e
deskreve ba dahukuk husi
neurolojista Fransa Georges Ghines dé La
Tourette iha 1885.Liutiha tempu,ita-nia komprensaun kona-ba moras ne’e envolve
ona,hodi nune’e bele hadi’a estratéjia diagnóstiku no jestaun.
2. DEFINISAUN
Tumor mak
massu abnormal ida husi tékniku ne’ebe forma bainhira sélula sira-ne’e sai boot
no fahe ba malu .Tumor sira bele sai di’ak (laos kankru) ka aat (kankru).Tumor
aat bele invade iha isin lolon, maibé
tumor di’ak baibain nafatin lokalizadu no la habelar.Tumor sira belemosu iha
parte oioin iha isin no ba kauza oioin,inkliu fatór genetiku,espozisaun ambientál no desizaun moris nian.
3. MORFOLOGIA
Ida-ne’e
hanesan ita ko’alia kona-ba kondisaun médiku ne’ebe iha tumor.Tumor sira bele
mosu iha parte oioin iha isin lolon no bele sai di’ak ka aat.Estudu
konaba sira nia ezemplu,estrutura no hahalok tama iha área patolojia
nian, liliu iha sub-distritu morfolojia nian.
4. PATOGENITAS
Moras
tumor belekauza husi fatór oioin,inklui mutasaun genetiku,espozisaun
ambientál no ajente infetivu sira.Patogénsia balun
hanesan virus no batéria balun,liga ona ho dezenvolvimentu tipu tumor
balun.Porezemplu,papilomavirus umanu (HPV) asosiadu ho kankru kakutak,virus
hapatite B no C ho kankru iha isin-lolon,no Helicobacter Pylory ho kankru
kabun.
5. SIKLU MORIS
Iha
apóstulu sira nia tempu,sira komprende lalais kona-ba moras molekular no
genetiku.Deskobre Onkognes,jéneru supresaun tumor,no papél mutasaun nian
transforma peskiza kona-ba kankru.Dezenvolvimentu kimoterapia,radiasaun no
téknika surjika halo revolusaun ba
tratamentu kona ba kankru.
6. MANEIRA HADAET
Tumor sira
bele habelar lihusi prosesu ida-ne’ebe hanaran metastasia,iha ne’ebe sélula
kankru sira haketak tiha husitumor primáriu no la’oliu husi sistema raan ka
limfata ba parte seluk iha isin iha ne’ebe sira forma tumor foun.Ne’eprosesu
kompleksu ida-ne’ebe influénsia husi fatór oioin,inklui tipu kankru no
karakteristika individual sira.
7. SINTOMAS
Sintomas
tumor nian bele varia depende nia fatin no tipu.Sintomas komun balu
inklui:Ulun-toos ka presaun iha ulun(ba tumor kakutak),Mudansa iha toman kabun
ka bubu,Lakon todan ka manán,Mudansa iha hakarak,Kontinua sai fatuk-susar,Lump
ka massu ne’ebe bele sente,Mudansa iha kulit nia kór ka textura,Mudansa
iha vizaun ka rona,Moras kontinua iha
área espesifiku ida.
8. TRATAMENTU
Tratamentu
ba moras tumor depende ba fatór sira hanesan tipu tumor,ninia dimensaun,fatin,
no se moras ne’e habelar ona.Tratamentu komun inklui
operasaun,kimoterapia,tratamentu radiasaun,tratamentu alvu,imunoterapia,ka
kombinasaun husi hirak-ne’e.
9. PREVENSAUN
Prevensaun
ba moras tumor sira dala barak envolve desizaunmoris nian hanesan mantein todan ne’ebe saudavél,ezersísiu regular,evita
tabaku,limita hemu tua,no han dieta ne’ebe iha moris,ne’ebe ezaminasun regulár
no verifikasaun mós bele ajuda deteta tumor sedu bainhira bele tratu liu.